1. Op welke afstand van de dakrand moeten PV-panelen geplaatst worden om een veilige werkplek te creëren?
Voer in ieder geval voor het plaatsen van PV-panelen en klim- en (val)veiligheidsvoorzieningen een constructie-, een windbelastings- en een valhoogteberekening uit (valhoogteberekening bij het plaatsen van ankerpunten en kabelsystemen).
Hekwerk.
Wordt er hekwerk toegepast, houd dan een afstand van minimaal 1,5 meter aan tussen de dakrand en de PV-panelen. Zo is er voldoende ruimte voor de voeten of contragewichten van het hekwerk bij vrij opgelegd hekwerk. Het beperkt eventuele schaduwwerking op de PV-panelen en is er voldoende ruimte om aan daktrim, hemelwaterafvoeren, noodoverstorten of bliksembeveiliging te werken. Bij vast verankerd hekwerk (dus zonder voeten of contragewichten) kan de afstand een meter zijn, al is dan de eventuele schaduwwerking wel groter.
Ankerpunten en kabelsystemen.
Worden er ankerpunten of kabelsystemen toegepast, houd dan minimaal 2,5 meter tot 3 meter vrije ruimte aan tussen de dakrand of sparing en de PV-panelen. Zo kunnen ankerpunten en kabelsystemen op 2 of 2,5 meter van de dakrand of sparing geplaatst worden. Er is dan voldoende ruimte om de ankerpunten waterdicht in te werken op daken met een bitumineuze of kunststof dakbedekking.
Smalle daken met kabel- of railsysteem.
Houd bij smalle daken met een kabel- of railsysteem in het midden van het dak ≥ 1 m ruimte vrij aan de dakrand en ≥ 50 cm ter plaatse van de kabel aan weerszijden. Dit i.v.m. loop- en bewegingsruimte en windbelasting aan de dakrand (windbelasting berekenen aan de hand van NEN-EN:1991-1-4-a1-c2-2011). Houd voldoende (≥ 50 cm) ruimte tussen PV-panelen als looppad en voor onderhoud aan PV-panelen, dakbedekking, goten, HWA’s, noodoverstorten, installaties (airco’s, luchtbehandelingskasten, etc.) en bliksembeveiliging. Stem de benodigde werkruimte af met alle betrokken partijen als dakdekkersbedrijven, bliksembeveiligingsspecialisten en installateurs.
Panelen in de lengte of breedte van het dak.
Bij plaatsing van PV-panelen in de lengte van het dak; breng één of meerdere haaks op het dak staande looppaden aan van ≥ 50 cm. Hierdoor hoeven uitvoerenden niet om de kopse kanten te lopen en kunnen dus op meerdere plaatsen aan de dakrand komen. Houd daarnaast ≥ 50cm ruimte aan tussen de rijen als looppad. Bij plaatsing van PV-panelen in de breedte van het dak, houd dan ook looppaden van ≥ 50 cm aan.
Zonnepanelen en MSA Latchways kabelsysteem
GGZ Friesland, Ny Lankum, Franeker
2. Is valbeveiliging verplicht bij werkzaamheden op daken?
Vanuit de Arbeidsomstandighedenwet (o.a. artikel 3) en vanuit het Burgerlijk Wetboek (o.a. artikel 658 in boek 7 en artikel 174 in boek 6) is het voor werkgevers, opdrachtgevers, gebouweigenaars en gebouwbeheerders verplicht om te zorgen voor een veilige werkplek, zodat uitvoerenden tijdens hun werkzaamheden geen risico op schade of letsel lopen.
Er is in elk geval sprake van valgevaar bij aanwezigheid van risicoverhogende omstandigheden zoals bij werkzaamheden boven water, een weg of machines, bij openingen in vloeren/sparingen of als het gevaar bestaat om 2,5 meter of meer te vallen (Arbobesluit 3.16). In dergelijke gevallen moeten uitvoerenden sowieso beschermd worden tegen het valgevaar.
Er zijn verschillende mogelijkheden om tot een veilige werkplek op daken te komen. Het vertrekpunt is het uitvoeren van een risico inventarisatie & evaluatie (RI&E) om zo alle risico’s bij werkzaamheden op hoogte en de ernst van de aanwezige risico’s in beeld te hebben. De volgende stap is om op basis hiervan een plan van aanpak op te stellen waarin de beheersmaatregelen zijn vastgesteld. Hierbij vormt de arbeidshygiënische strategie het uitgangspunt. Deze kent de volgende maatregelen:
3. Welke (tijdelijke) veiligheidsmaatregelen moet je treffen bij het plaatsen van PV-panelen?
Het plaatsen van PV-panelen heeft vaak een projectmatig karakter. Hierbij gaat het niet om kortdurende werkzaamheden waarbij werken aan ankerpunten of kabelsystemen toegestaan is. Collectieve maatregelen zijn dan de juiste keuze om tot een veilige werksituatie te komen. Zoals het plaatsen van (tijdelijk) hekwerk of het gebruik van een (rol)steiger. Medewerkers kunnen niet alleen veiliger, maar ook efficiënter en dus sneller werken.
Bij kortdurend onderhoud van PV-panelen volstaat het gebruik van individuele voorzieningen zoals ankerpunten en kabelsystemen. Bekijk wel vooraf op basis van de RI&E welke andere (onderhouds)werkzaamheden uitgevoerd moeten worden en in welke frequentie. Komen er regelmatig uitvoerenden op een dak? Dan is het verstandig om hekwerk toe te passen. Dit vergt namelijk geen specifieke competenties van uitvoerenden, zorgt voor een collectief veilige werkomgeving en maakt dat werkzaamheden efficiënter en sneller uitgevoerd worden.
Business Development & Strategy Manager bij Eurosafe Solutions
